در مورد پارچه های سنتی بیشتر بدانیم

پارچه های سنتی در ایران را می توان شامل پارچه های دارای انواع مختلفی است که متاسفانه امروز به دلیل واردات بی رویه پارچه های بی کیفیت چینی جایگاه خود را از دست داده و بیشتر کارگاه های تولید آن ها تعطیل شده یا در اختیار سازمان میراث فرهنگی می باشد که به صورت سنتی بافته می شود .

شعر بافی 

نوعی پارچه ابریشمی است که تولیدآن بیشتر در شهر های اصفهان و یزد رایج بوده . در بافت این نوع پارچه نقش خاصی وجود ندارد و بیشتر به صورت ساده و میله ای یا را راه است . نوع ساده آن در رنگ های بنفش زرشکی مشکی زرد بادنجانی سیز و گلی برای خانم ها بافته می شود . شعر میله ای بیشتر برای آقایان بافته شده و در رنگ های سیاه و سفید است . در تمام کارگاه ها امضای تولید کننده آن در سر و ته پارچه به رنگ طلایی رایج می باشد .

کرباس

نوعی پارچه پنبه ای ساده و سفید است و مناسب لباس های ساده تابستانی هستند . میزان مصرف این نوع پارچه بستگی به ضخامت و نخ آن دارد .

زری بافی

در بافت این نوع پارچه بیشتر از ابریشیم طبیعی و نخ های گلابتون استفاده می شود . گلابتون تاری است که بیشتر در بافت زری و نقده استفاده می شود . برای بافت زمینه در این نوع پارچه از ابریشم ساده و برای بافت طرح از نخ های گلابتون در رنگ های مختلف استفاده می شود . 

ترمه 

پشم یا نخ ترمه از مواد گیاهی در رنگ های مختلف در می آورند در مواردی هم ترمه به شکل دورو بافته می شود . ترمه را منسوب به ایران و کشمیر می دانند که در کرمان دارای طرح های ریز و مکرر و در کشمیر طرح های درشت دارد .

مخمل

نوعی پارچه پرزدار ابریشمی یا نخی است با نگاهی به گذشته متوجه می شویم که مخمل بیشتر برای لباس بانوان و گاهی هم برای یقه حمایل یا کلاه مردان استفاده می شده .

جاجیم

جاجیم، بافته ای از پشم تابیده الوان است که عرض آن معمولاً حدود 20 تا 35 سانتی متر می باشد. گاهی از نخ پنبه ای برای پود نازک آن استفاده می شود. جاجیم سنتی ترین روش بافندگی را دارد و در بافت آن باید ظرافت و دقت لازم را رعایت نمود.

دستگاه های جاجیم بافی که به طور افقی در برابر بافنده قرار می گیرد دارای سه پایه چوبی استکه در لا به لای چله ها واقع شده و به وسیله دست به عقب و جلو حرکت می کند و امکان عبور پود از میان تارها را فراهم می سازد.

مهمترین مرکز بافت جاجیم استان آذربایجان شرقی و به ویژه روستاهای بخش خورش رستم از شهرستان خلخال است.

سایر پارچه های سنتی را نیز می توان به ترتیب زیر میتوان برشمرد:

پارچه های کلفت و پشمی مانند عبا که از کرک شتر یا پشم گوسفند تهیه می شود و محل تولید آن دهکده محمدیه در شهر نایین است.

پارچه های نخی یا پنبه ای رولحافی، روتختی، مفرش یا رختخواب پیچ معمولاً نقش چهار خانه راه راه دارد و محل تولید آنها در شهرهای اصفهان، یزد، اردکان وشوشتر است.

شال معروف به حسین قلی خان در یزد، قناویز در یزد و کاشان، صوف در بوشهر، جاجیم چه یا حمام سری در قریه زیارت گرگان وآلادشت مازندران، قطن که نوعی پارچه تابستانی است در یزد، دارایی یا ایکات در یزد، چادرشب در سیرجان، نوعی پارچه ابریشمی به روش ناخنی در کلات و نیز چادر شب ابریشمی قاسم آباد رودسر از دیگر دستبافهای سنتی کشور ماست.

موج بافی

الیاف این نوع پارچه سنتی بیشتر از پشم گوسفند تهیه می شود و بیشتر در صنایع دستی عشایر و مردم غرب ایران رواج دارد . بافت این پارچه مدل‌های مختلف طاووسی، چهارخانه، سیاه و سفید، تخت قرمز، شمشیری دولتی، حوض، دعا، محراب، چخماق، گل، کله کبکی، شانه، گنجشک، انگور (گل گله)، پروانه، بز کوهی، پرنده، قیچی، درخت و ماهی، ترنج دار گنبدی، برگ بیدی، چشم بلبلی (چشم خروسی)، بتروبند، دو کلکانه و خربزه‌ای (سیخی بافت) دارد، اما بیشتر از همه عامه مردم موج را با چهارخانه‌های  بزرگ قرمز و سرمه‌ای می‌شناسند که در چادر شب نیز همین طرح بیشتر به کار می‌رود.

چادر شب

این پارچه سنتی با نخ پنبه ای و نخ ویسکوز که دارای رنگ های مختلفی هستند بافته می شود . معمولا به صورت مربعی و با نقش های چهارخانه که بیشتر دارای زمینه قرمز هست بافته می شود .

مصارف پارچه ملحفه ای

پارچه های ملحفه ای دارای تنوع زیادی در طرح و رنگ می باشند . این پارچه ها با عرض 140,150,160,200 سانتی متری هستند که جنس آن ها صدر در صد از پنبه ویا پلی پلیستر می باشد .پارچه های ملحفه ای که در عموم مردم به ملافه معروف می باشد جزو پارچه های پر فروش در بازار می باشد شاید جزو 10 مورد از پارچه های با فروش بالا است . به همین دلیل کارخانه های نساجی اکثرا در زمینه تولید و چاپ این نوع پارچه دارای فعالیت هستند . 

اگر بخواهیم یک توضیح کلی از پارچه ملحفه داشته باشیم می توان گفت که دارای انواع مختلفی است . برای تولید این پارچه از جنس ها و الیاف مختلف و متنوع استفاده می شود . این پارچه ها ساده و دارای رنگ های گوناگونی هستند .

مصارف پارچه ملحفه ای :

این نوع پارچه در مواردی همچون تولید کالای خواب خانگی , خوشخواب  , بالشت ، لحاف، روتختی، تولید تشک و بالشت، دوخت ملحفه گرفتن پتو، سرویس خواب نوزاد، ملحفه هتل و بیمارستان ها، رومبلی، رومیزى، روبالشتی، سرویس آشپزخانه، زیرانداز، ملحفه پشم شیشه، عروسک سازى، کارهای دستی و تزیینی اشاره کرد.

روش تولید پارچه ملحفه ای :

این نوع پارچه در گروه پارچه های تخت باف هستند در ابتدای کار به صورت تار و پود با الیاف مختلفی بافته می شود سپس فرایند رنگرزیو چاپ انجام شده . بافت خام متقال این پارچه در عرض های گوناگون می باشد که هر یک مصرف خاص خود را دارد .

جنس پارچه ملحفه ای :

جنس پارچه ملحفه ارتباط مستقیمی با الیاف استفاده شده در تولید آن دارد که برای تشخیص مرغوب بودن پارچه دو راه وجود دارد:

• راه اول و ساده تر لمس پارچه است که حس خوبی در موقع لمس به انسان دست دهد. تست زیردست پارچه می تواند آگاهانه و با علم انجام شود. لمس جنس های مختلف از یک پارچه به صورت تجربی و شناخت اندکی از الیاف و انواع آن می تواند کمک کننده باشد.

• راه دوم، شناخت دقیق انواع الیاف است. در مطلب «رازهای خرید پارچه که فروشندگان به شما نمی گویند»به این نکته اشاره شد که اگر قصد خرید عمده پارچه دارید و یا صاحب تولیدی و مغازه پارچه فروشی هستید، باید با انواع الیاف، مزایا و معایب هر کدام از آن ها آشنایی کامل داشته باشید. خود را متخصص پارچه کنید تا در خرید و فروش کلاه سرتان نرود.

الیاف مورد استفاده در تولید انواع پارچه ملحفه :

کارخانه های بافندگی در فرایند تولید انواع مختلفی از الیاف را در تار و پود این پارچه استفاده می کنند که در جنس و مرغوبیت آن تاثیر دارد . همچنین تراکم بافت هم در کیفیت پارچه ملحفه ای نقش دارد .

اصلی ترین ترکیبات الیاف در تولید پارچه ملحفه ای به شرح زیر است:

فلامنت – فلامنت

• فلامنت – پلی استر

• فلامنت – پنبه

• پلی استر پنبه – فلامنت

• پلی استر ویسکوز – فلامنت

• پلی استر پنبه – پلی استر پنبه

• پلی استر ویسکوز – پلی استر ویسکوز

• پنبه – پلی استر ویسکوز

• پنبه – پنبه

جنس پارچه ملحفه تنها مربوط به نوع الیاف به کار برده نمی شود. کیفیت نخ مصرفی، تراکم بافت ( گرماژ پارچه )، یک دست بودن بافت، کیفیت چاپ و رنگ، میزان آبرفت پارچه، نوع تکمیل و لطافت از دیگر شاخصه های اصلی پارچه ملحفه خوب است.

پارچه ملحفه پنبه ای (صددرصد پنبه) بهترین نوع جنس ملافه است.

لازم است که بدانیم پارچه ملحفه نخی چیست؟ ملحفه نخی به پارچه ای گفته می شود که درصد غالب و بیشتر آن از نخ ویسکوز یا پنبه (کتان) باشد و نشانه واضح آن، زیردست لطیف و نرم آن است. پیشنهاد می شود برای ملحفه تابستانی از جنس پارچه تترون طرح دار یا ساده استفاده کنید.

پارچه ملحفه ای ساده :

این پارچه انواع مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان پارچه تترون، ترگال و کجراه و حتی پارچه اسپان باند یکبار مصرف هستند که با بیش از ٧٠ رنگ ساده به عنوان روتختی، ملافه تشک و لحاف به خصوص برای مصارف خانگی، بیمارستان ها و هتل ها مورد مصرف است را نام برد .

پارچه تترون ملحفه سفید در عرض های ٢ و ٣ متر، بیشترین فروش را در میان ملافه های ساده دارند که با توجه به ضخامت قیمت خرید متفاوتی دارند. پارچه تترون ملافه در رنگ های شیری، کرم قهوه ای، آبی، صورتی، قرمز خونی، زرد و بنفش در رتبه بعدی پر فروش ترین ها قرار دارند. ملحفه سفید و ملحفه ساتن و ملافه سفید هتلی پرتقاضاترین ملحفه های نوع ساده هستند.

ملحفه های بیمارستانی و یک بار مصرف :

ملحفه های بیمارستانی معمولا یکبار مصرف هستند . اغلب جنس این پارچه ها از نوع جنس فلامنت – فلامنت، فلامنت – پنبه، تترون نازک و یا پارچه های بی بافت اسپان باند هستند.

ملحفه های یکبار مصرف در انواع رنگ ها موجود هستند البته مدل چاپی و طرح دار آن هم نیز در بازار خرید و فروش می شود .

پارچه ملحفه ای طرح دار :

از اصلی ترین نکات فروش پارچه ملحفه ای طرح های زیبا می باشد مخصوصا در مصارف خانگی مردم تمایل بیشتری به استفاده از پارچه ای با طرح های مختلف هستند .

لیست کارخانجات نساجی تولیدی پارچه ملحفه را که نگاه کنیم، می بینیم برندهای موفق تر، در انتخاب طرح و مدل صاحب سبک هستند و به طور مرتب طرح های زیبا، شیک و جدیدی را به بازار فروش، عرضه می کنند.

طرح های پارچه ملحفه را که در سایت اینترنتی روچی بازار نیز قابل مشاهده است، می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:

پارچه ملحفه ای طرح گلدار

ملافه گل دار یا ملحفه گل گلی از پرفروش ترین و پرطرفدارترین طرح ها میان عامه مردم است. چاپ طرح ملحفه ایی با گل های مختلف در سایز های بزرگ و کوچک، با رنگبندی مختلف، اکثر سلیقه های گل گلی پسند را راضی می کند.

پارچه ملحفه ای عروسکی و دخترانه

برای خرید پارچه ملحفه کودک چه نکاتی را باید در نظر داشت؟

پارچه ملحفه ای بچه گانه، نوزادی و انواع طرح های پسرانه و دخترانه برای انواع سرویس خواب، بالشت و روتختی کودک و نوجوان مناسب است و هر سال متراژ زیادی از انواع آن در بازار خرید و فروش می شود.

اکثر طرح های باب اسفنجی، بره ناقلا، بارسلونا، کیتی، دیرین دیرین، بن تن و انواع طرح های دیگر عروسکی الهام گرفته از شخصیت کارتون های ایرانی و خارجی برای کالای خواب کودکان و نوجوان ها موردپسند است.

پارچه ملحفه ای فانتزی :

ملحفه های جدید اکثرا با طرح های فانتزی به بازار عرضه می گردند که طرح های زیگزاگ , خال دار , ستاره ای , اشکال هندسی , تصاویر حیوانات , کهکشان و از این قبیل طرح ها دارای محبوبیت بیشتری هستند . اکثر خانواده ها تمایل به خرید ملافه با طرح های سبک جدید برای سرویس خواب و روتختی خود دارند. با توجه به میزان فروش عمده پارچه ملحفه می توان به خوبی دریافت که طرح های جدید فانتزی در حال پیشی گرفتن از دیگر طرح ها است.

پارچه ملحفه ای با طرح سنتی :

این نوع ملحفه امروزه مورد توجه فانتزی پسند ها هم قرار گرفته طرح های ترمه، کاشی، بته جقه، سرمه، گلیم، فرش و دیگر طرح های تداعی کننده سنتی بودن در این دسته قرار می گیرند. این طرح ها، طرفداران خاص خود را دارند که تعداد آن ها اندک نیست.

پارچه ملحفه حاشیه دار :

ملحفه های حاشیه دار برای روتختی شما جلوه ای زیبا دارد که این حاشیه ها معمولا به یک سری خطوط از طرح درون پارچه جدا می شوند ولی با آن هماهنگی دارد .

پارچه ملحفه ای طرح سه بعدی :

این روزها فروش پارچه ملحفه ای سه بعدی رونق خوبی پیدا کرده است. ملحفه با طرح های سه بعدی ابتدا به صورت ملحفه های خارجی به خصوص ملافه های چینی و ترک به بازار عرضه شدند. منظور از طرح سه بعدی پارچه ملافه این است که هنگامی روتختی پهن می شود، با زاویه خاصی از دید، نماینگر منظره ای دارای زاویه و بعد است. این طرح برای زیبایی بخشیدن به دکوراسیون منازل بسیار پرطرفدار است و هر روز بر تعداد آن ها افزوده می شود.

پارچه محلفه ای طرح اسپرت :

پارچه های ملحفه با طرح اسپرت، بیشتر شامل مدل های ورزشی و پرنشاط از انواع رشته های ورزشی هستند. طرح و لوگوی پوشاک ورزشی مثل نایک و آدیداس، باشگاه های ورزشی مشهور مثل بارسلونا و رئال مادرید و لوگوی ماشین ها، همه در این دسته طرح های اسپرت قرار می گیرند. پارچه مدل اسپرت برای ملحفه و روتختی نوجوان و جوان پسرونه بهترین انتخاب است.

طرح ملحفه ترکیبی :

ملحفه های ست با طرح های ترکیبی که به صورت زیر و رو می باشند مخصوص مشتریان روتختی هستند که اغلب به دنبال ست کردن تخت خواب خود می روند .

دیگر طرح های پارچه های ملحفه ای :

از دیگر طرح های مشهور پارچه ملحفه ای می توان مدل های سلطنتی مجلسی، گل سرخود، عروس، میوه ای، راه راه، چهارخونه ای، پلنگی، رمانتیک عاشقانه، چین دار، آشپزخانه ای، چهل تکه و غیره را نام برد.

تعداد طرح های پارچه ملحفه می تواند بی نهایت باشد. عکس مکان و شخصیت های معروف، پوسترهای محبوب و هر عکسی که در ذهن دارید را می توان روی پارچه های ملحفه ای چاپ کرد.

سری رنگ های پارچه ملحفه ای :

اصولا کارخانه های نساجی هر طرح از پارچه ملحفه ای را در 4 یا 5 رنگ مختلف تولید می کنند و دلیل آن هم سلیقه های مختلف در بین اقشار مردم می باشد .

عرض انواع پارچه های ملحفه ای

پارچه های ملحفه ای ساده و طرحدار در عرض های مختلفى تولید می شود که هر عرض مصرف خاص خود را دارد. در خرید عمده و خرده پارچه های ملافه ای باید با توجه به کاربرد مورد نظر، عرض مناسب را انتخاب کرد. قیمت انواع پارچه های ملافه ای حتی اگر از یک جنس باشند با توجه به عرض متفاوت است. عرض پارچه های ملحفه به شرح زیر است:

ملحفه عرض ٧۵ سانتیمتر و عرض یک متر

این دو عرض پارچه ملحفه، کمترین مصرف را دارند و توسط کارخانجات کمی تولید می شوند. بیشتر برای روکش تخت های یک نفره یا نوزاد به کار می روند و به ملحفه یک نفره شهرت دارند.

ملحفه عرض ١۵٠ سانتیمتر

پارچه تترون، ترگال و کج راه با عرض یک متر و نیم جزو پارچه های ملحفه ساده رنگی در این عرض هستند.

پارچه های ملحفه ای طرحدار با این عرض، اکثرا شامل پارچه تترون عروسکی و گلدار می شوند که برای کالا خواب نوزاد و روتختی به کار می روند.

ملحفه عرض دو متر

بیشترین مصرف پارچه ملحفه ای در عرض دو متر است. ملافه دو متر عرض از تمامی عرض ها پرفروش تر و پرکاربرد تر است. اکثر مشتری ها این عرض را برای خرید انتخاب می کنند. اکثر ملحفه ها برای مصارف خانگی دارای عرض دو متر هستند.

بیشتر کارخانجات نساجی پارچه ملحفه ایرانی را فقط در عرض دو متر تولید می کنند.

نکته: احتمال دارد ملحفه عرض دو متر، به اندازه دو تا سه سانتیمتر عرض کمتری داشته باشد که البته طبیعی است و مشکل خاصی برای کاربرد ملافه ایجاد نمی کند.

تترون ساده با عرض ١٨٠ سانتیمتر و ٢ متر نیز ملحفه ساده این بخش است.

اکثر پارچه ملافه های عرض ٢ متر دارای جنس پلی استر پنبه با گرماژ ٢۴٠ گرم هستند.

ملحفه عرض دو متر و چهل سانتیمتر

انواع پارچه های ملحفه ای طرحدار با عرض دو متر و چهل سانتیمتر، بیشتر برای روتختی و کالای خواب دو نفره استفاده می شوند. اکثر پارچه های ملحفه خارجی با این عرض در بازار های فروش یافت می شوند. نمونه های ایرانی این عرض نیز توسط بسیاری از کارخانجات کشور در بازار توزیع شده است.

برای ملافه ساده از تترون عرض دو متر و چهل سانتیمتر ساده در رنگبندی های مختلف به خصوص رنگ سفید استفاده می شود. پارچه کتان ملحفه ای بیشتر در این عرض تولید می شود.

ملحفه عرض دو متر و نیم

موارد بالا برای عرض دو متر و نیم نیز صادق است. این عرض نیز بیشتر برای ملحفه با جنس صددرصد پنبه در نظر گرفته می شود.

ملحفه عرض ٣ متر

پارچه ملحفه ای با عرض دو متر و نود سانتیمتر و سه متر نیز برای روتختی های عریض مصرف می شوند. مدل طرح دار این عرض، اکثرا جنس پنبه ای و کتان دارد.

تترون عرض سه متر نیز در دسته ملحفه های ساده این عرض قرار می گیرد.

طاقه های پارچه ملحفه ای

مشتری های پارچه باید با اصطلاحات رایج در بازار پارچه آشنا باشند.

در خرید عمده ای انواع پارچه های ملحفه ای ایرانی یا خارجی، ابتدا باید عرض مورد نظر را به درستی انتخاب کرد و سپس با توجه به متراژ طاقه ها متراژ مورد نظر را به مرکز فروش سفارش داد.

متراژ هر طاقه پارچه ملحفه ایرانی معمولا ٣۵ یا ۴٠ متر است. ملحفه های ایرانی در عرض های ١۵٠ سانتیمتر و دو متر به صورت طاقه کتابی و در عرض های بالاتر دو متر و چهل، دو متر و نیم و سه متر به صورت طاقه رول هستند. هر توپ پارچه ملحفه خارجی نیز معمولا ۵٠ متر یا ۵٠ یا ۵۵ یارد است.

عدل های پارچه ملحفه در کارخانه به صورت رنگبندی طرح بسته بندی می شوند که از هر رنگ دو طاقه داخل عدل قرار دارد.

اگر قصد خرید طاقه ای یا تک رنگ پارچه ملافه را دارید باید به بازار و عمده فروشان مراجعه کنید. در صورتی که خواهان خرید پارچه ملحفه به صورت تک رنگ به میزان بالا هستید، باید با کارخانجات یا نمایندگی آن ها ارتباط داشته باشید تا میزان حداقل سفارش را به شما اطلاع دهند.

خرید رول ملحفه یا به اصطلاح ملحفه رولی برای تولیدی های کالای خواب کار را به خصوص در امر برش راحت می کند. اگر طاقه ها به صورت کتابی بود می توانید با دستگاه رول ملحفه آنها را یک لا طاقه پیچی کنید.